Các chuyên gia Nga đã phát triển, trình làng và đang bắt đầu kết nối vào mạng truyền tải điện các hệ thống robot theo dõi tình trạng của đường dây điện cao thế. “Robot thợ điện” sẽ thay thế con người làm những công việc khó khăn và rất nguy hiểm (ở độ cao, gần điện áp rất cao, trong trường điện từ mạnh).
Một số quôc gia đã bày tỏ sự quan tâm đến việc mua những chiếc máy này. Ví dụ, Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia (EVNNPT) của Việt Nam.
Đại diện của công ty phát triển robot này đã trả lời phỏng vấn của Sputnik.
Đường dây tải điện – vùng đặc biệt nguy hiểm
Hiện nay, không một quốc gia nào có thể tiến lên trên con đưởng phát triển nếu không có đường dây điện. Để chuyển điện từ nơi sản xuất đến các trung tâm phân phối và phân phối đến người sử dụng cần phải có các đường dây dẫn đảm bảo truyền tải điện an toàn, ổn định. Để có như vậy, các đường dây tải điện có điện áp cực cao (ở Nga – từ 10 đến 1150 kV, tùy thuộc vào loại đường dây), và các dây dẫn được treo trên các cột điện ở độ cao lớn. Tức là, khoảng cách từ điểm thấp nhất của dây dẫn điện đến mặt đất không được nhỏ hơn quy định.
Các đường dây điện cũng cần được kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa theo thời gian. Cho đến gần đây, các công việc này không thể làm được nếu không có sự tham gia của con người. Các thợ điện chuyên nghiệp phải leo trèo cột điện ở độ cao lớn, gần với điện áp nguy hiểm chết người (trong một số công việc, không thể tắt mạch điện), phải hiện diện trong trường điện từ mạnh. Đây là các điều kiện rất nguy hiểm. Đáng tiếc, vẫn xảy ra những tai nạn dẫn đến thương tích hoặc chết người.
Tuy nhiên, trong tương lai gần, kỹ thuật robot có thể loại trừ sự tham gia trực tiếp của con người vào một số công việc như vậy. Công ty Nga “Phòng thí nghiệm của tương lai” (thành phố Yekaterinburg, vùng Ural) đã phát triển các robot-drone điều khiển từ xa để theo dõi tình trạng của đường dây điện cao thế và thực hiện công tác bảo trì. Một số công ty năng lượng của Nga và nước ngoài thể hiện sự quan tâm đến thiết bị này. Trong số đó – Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) của Việt Nam.
“Con chuồn chuồn” và những phương tiện bay khác
Trả lời phỏng vấn của Sputnik, Yaroslav Shikolev, Giám đốc Thương mại công ty “Phòng thí nghiệm của Tương lai”, cho biết:
“Công ty chúng tôi đã được thành lập vào năm 2014 và trong suốt những năm qua đã tham gia vào nhiều dự án phát triển các loại robot khác nhau. Trước hết, robot phục vụ công tác cứu hộ, có khả năng sơ tán người dân ra khỏi khu vực nguy hiểm, dập tắt đám cháy. Năm 2016, chúng tôi bắt đầu phát triển robot có thể đi dọc theo đường dây điện. Đến nay, chúng tôi đã tạo ra một loạt robot drone như vậy. Mẫu robot đầu tiên Strekoza (Con chuồn chuồn) được thiết kế để giám sát các đường dây đang mang điện! Đây là một bước đột phá quan trọng. Luôn có một trường điện từ mạnh xung quanh đường dây, và các thiết bị đo lường điện tử tiêu chuẩn hoạt động kém ở đó. Thiết bị do chúng tôi thiết kế được lắp đặt trên robot Strekoza đã loại bỏ vấn đề tương thích điện từ. Mẫu robot thứ hai robot drone Pauk (Con nhện) được thiết kế để bảo trì các dây dẫn – bôi trơn chống ăn mòn và chống đóng băng. Hai mẫu robot khác có thể thực hiện các công việc sửa chữa: tháo và lắp các chỉ báo ngắn mạch, cút nối dây điện và các thiết bị khác để sửa chữa đường dây điện bị chập, đứt và khôi phục độ bền cơ học của dây dẫn”.
Theo ông Yaroslav Shikolev, các mẫu robot của công ty “Phòng thí nghiệm của Tương lai” đã được trình diễn tại một trong những triển lãm chuyên ngành năng lượng điện. Khi đó, robot thợ điện đã thu hút sự chú ý của đại diện Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia Việt Nam. Vào năm 2019, tại Matxcơva, công ty đã tổ chức sự kiện giới thiệu sản phẩm này cho khách hàng Việt Nam, nhưng công việc tiếp theo đã bị chậm lại do đại dịch COVID-19. Đến nay, hai bên đã đạt được thỏa thuận để thử nghiệm các robot thợ điện của Nga trên một đường dây tải điện đi qua khu vực rừng núi, có địa hình hiểm trở tại Việt Nam.
“Chúng tôi đã phát triển mô hình 3D, xây dựng một chương trình cho robot-drone hoạt động trong điều kiện đường dây điện của Việt Nam,”- giám đốc thương mại của công ty “Phòng thí nghiệm của Tương lai” giải thích. – Các bài kiểm tra trực tiếp sẽ bắt đầu vào cuối tháng 11 – đầu tháng 12 năm nay. Chúng tôi đang chờ giấy phép nhập cảnh vào Việt Nam. Chúng tôi sẽ làm việc tại thị trường Việt Nam theo cái gọi là “mô hình dịch vụ”: chúng tôi tìm một đối tác địa phương, trang bị cho anh ta thiết bị của chúng tôi và trong trường hợp thử nghiệm thành công, anh ta bắt đầu độc lập làm việc với khách hàng. Chúng tôi đã thử nghiệm mô hình này trên thị trường của một số quốc gia khác: ở Thổ Nhĩ Kỳ và ở Ả Rập Xê Út”.