Lời mời đến với ngành Tâm lý học ở Liên bang Nga!
Tôi là Lộc, Lưu học sinh Liên Bang Nga ngành Tâm lý học lâm sàng tại trường Đại học Tổng hợp Xã hội Quốc gia Nga. Khi viết những dòng tâm sự này tôi mới chỉ đặt chân tới Moscow được 3 tháng, còn rất nhiều thứ về đất nước, cuộc sống và con người ở đây mà tôi chưa biết nên tôi không thể chia sẻ cho bạn về những điều đó được. Trong phạm vi bài viết này tôi sẽ viết về ngành học mà tôi đang theo đuổi và lý do tại sao tôi chọn nước Nga để học tập. Rất mong bài viết này sẽ giúp mọi người có cái nhìn sâu sắc hơn về ngành học cũng như cung cấp cho các bạn những thông tin về nội dung học và triển vọng nghề nghiệp.
Lý do đến với đất nước Nga
Tôi đã từng học 2 năm học tại Khoa Tâm lý học – Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội. Nơi đây có rất nhiều các GS, PGS đã từng có thời gian học tập tại đất nước Nga. Trong họ luôn có sự tự hào và họ truyền cho học sinh của mình qua những bài giảng. Từ đó trong tôi cháy lên niềm mong ước một ngày được đến với đất nước này, được học tập và nghiên cứu tại một trong những nền khoa học có đóng góp to lớn cho Tâm lý học. Đó là động lực giúp tôi nỗ lực hàng ngày và ứng tuyển thành công học bổng Nga năm 2017.
Học tâm lý học ở Nga – Tại sao không?
Muôn ngàn câu hỏi tại sao lại chọn nước Nga là điểm đến cho ngành tâm lý học có thể kể đến như: Tâm lý học ở Nga có mạnh không? Liệu học ở Nga kiến thức có lỗi thời không? Tại sao không đến châu Âu, Mỹ hay Sing, Nhật, Hàn,… để học? … mình xin giải đáp như sau.
Tâm lý học là một ngành khoa học non trẻ. Nó ra đời vào năm 1879 với dấu mốc là nhà tâm lý học người Đức Wilhelm Wundt (1832 – 1920) thành lập phòng thực nghiệm tâm lý học đầu tiên trên thế giới. Từ những thời kì đầu tiên của ngành khoa học này, Nga (Liên Xô) là một trong những nền khoa học có rất nhiều đóng góp to lớn. Có thể kể đến những tên tuổi nổi tiếng trong giới tâm lý học cho đến tận ngày nay như Pavlov, Vygotsky, Luria, Leonichev… Dù bạn có học tâm lý ở Việt Nam, Nga, Mỹ hay bất cứ nước nào đi chăng nữa thì chắc chắn bạn cũng sẽ biết đến những nhân vật này. Tâm lý học Nga hiện đại, bên cạnh việc kế thừa những thành tựu của Tâm lý học Xô viết còn tiếp nhận những thành tựu tâm lý học từ châu Âu, Mỹ… Hoàn toàn không còn việc hạn chế, cấm cản trong việc tiếp cận như trước đây. Chương trình đào tạo của các trường cũng trang bị cho sinh viên đầy đủ các khía cạnh, trường phái của Tâm lý học hiện đại. Tính cập nhật luôn được đề cao trong khoa học Nga nói chung và Tâm lý học Nga nói riêng, đó là một thành tố đưa Nga trở thành một trong những nền khoa học tầm cỡ trên thế giới. Do đó, Nga là một lựa chọn xứng đáng để theo học Tâm lý học.
Ở Nga đào tạo những chuyên ngành tâm lý nào?
Giáo dục bậc cao ở Nga có nhiều khác biệt hơn so với ở Việt Nam và các nước khác. Mình xin liệt kê một số chuyên ngành đào tạo ở Nga theo bậc học như sau:
CỬ NHÂN (4 năm): Cử nhân Tâm lý học (có thể chia thành các chuyên ngành nhỏ vào năm cuối) và Cử nhân Khoa học quản lý xung đột (Conflict Management)
CHUYÊN GIA (Tương đương CỬ NHÂN + THẠC SĨ): Tâm lý học lâm sàng (5.5 năm), Tâm lý học tổ chức và doanh nghiệp (5 năm).
THẠC SĨ: Thạc sĩ tâm lý học (Tâm lý học xã hội ứng dụng, tham vấn, kinh doanh, lâm sàng ứng dụng, pháp lý…)
TIẾN SĨ: Tâm lý học (Tâm lý học y tế, Tâm lý học xã hội, Tâm lý học chung, …)
Học tâm lý học ở Nga có thuần lý thuyết không?
Như mình được biết, ở Nga có thời khóa biểu cho 2 tuần chẵn và lẻ, một tuần các bạn sẽ lên lớp nghe lý thuyết, tuần còn lại sẽ là Xemina hoặc thực hành. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất để thực hành ở trường mình khá ổn, có phòng lab thực nghiệm, có phòng tham vấn, các máy đo chức năng tâm sinh lý, biofeedback, đo sóng đa âm… Các cơ sở thực hành liên kết với trường cũng rất nhiều. Ngoài ra hàng năm còn có các đợt thực hành bắt buộc cho sinh viên từng khóa như thực tập sư phạm, thực tế, thực hành nghiên cứu khoa học…
Học tâm lý rồi về nước làm gì?
Một trong những trở ngại lớn khi các bạn chọn ngành tâm lý là việc còn mù mờ về cơ hội việc làm và triển vọng nghề nghiệp ở Việt Nam. Quả thực là tâm lý học ở Việt Nam hiện nay còn nhiều bất cập như đào tạo còn nhiều hạn chế, chưa có mã ngành nghề, cơ sở thực hành tâm lý còn ít… tuy nhiên đó cũng là triển vọng khi bạn học xong và trở về nước. Hiện nay ngày càng nhiều trường đại học trong nước đã đoán trước được nhu cầu xã hội và mở ngành Tâm lý học. Vậy khi học ở Nga, về nước bạn sẽ làm được gì?
- Làm nhân viên tâm lý tại các trung tâm, bệnh viện, công ty, các tổ chức phi chính phủ (NGO) về các đối tượng yếu thế như: trẻ em, phụ nữ bị buôn bán… Có rất nhiều các NGO ở Việt Nam tuyển dụng nhân viên tâm lý. Samsung cũng có tuyển vị trí nhân viên tâm lý…
- Làm giảng viên tâm lý tại các trường cao đẳng, đại học
- Làm giáo viên kỹ năng sống, phát triển trẻ tài năng, can thiệp trẻ tự kỉ, tăng động, các lớp tâm lý thường thức như kiểm soát cảm xúc, thai giáo, khóa học giáo dục cha mẹ…
- Làm việc trong bộ phận nhân sự, tuyển dụng, đào tạo nội bộ, marketing các công ty. Hiện nay các ngân hàng lớn như Vietinbank… có thuê cô giáo mình tại ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn để sàng lọc ứng viên, nhiều công ty cũng chú trọng đến việc đào tạo nội bộ cho đội ngũ nhân viên…
- Làm việc trong các viện nghiên cứu, các cơ quan nhà nước.
- Làm việc trong các dự án cộng đồng
- Viết sách
- …
Và một trong những cái lợi khi học tâm lý đó chính là việc áp dụng vào bản thân mình, vào cuộc sống của mình vào các mối quan hệ, vào công việc, vào thiên chức làm cha mẹ, giáo dục con cái, thực hiện trách nhiệm xã hội của bản thân, xây dựng một xã hội ý nghĩa, tốt đẹp hơn. Có lẽ mức lương mà bạn nhận được cho công việc không ý nghĩa gì mấy so với việc bạn thành công trong cuộc sống và giúp đỡ mọi người nhờ vào kiến thức tâm lý bạn đã được học.
Hy vọng đọc xong bài viết này, những bạn thực sự yêu tâm lý sẽ không ngần ngại đăng kí ngành học đầy thú vị này. Sự mạnh dạn, tự tin đi theo tiếng gọi con tim và cháy hết mình ví nó của bạn chắc chắn sẽ mang đến thành công cho bản thân nói riêng và xã hội nói chung. Rất mong được cùng các bạn chia sẻ thêm về chuyên môn cũng như cuộc sống.
Thân ái,
Moskva ngày 5/2/2017.